Nós mór de chuid Chonamara, agus Iarthar na hÉireann chomh maith, seans, ná tine chnámh a lasadh in onóir gaiscígh atá ag filleadh ar a fhód dúchais th'éis dó gaisce mhór a dhéanamh. Lastar tinte anseo ag béal na mbóithríní nuair a thagann foireann peile nó iománaíochta abhaile th'éis dóibh an svae a thabhairt leo ag cluiche craoibhe. Lastar an tine do na foirne óga chomh maith leis na sinsir. Lastar chomh maith í d'fhonnadóirí sean nóis a bhfuil aicsean mór déanta ag an Oireachtas acu.
Is é an nós sin a thug siar chuig an Trá Mhór in Indreabhán muid, ag meán oíche maidin Dé Domhnaigh seo caite agus muid ag fáiltiú roimh ghaiscígh na mara móire de chuid chomórtas aigéin Volvo (an bhfuil ciall leis an struchtúr sin, ó thaobh gramadaí nó eile?) agus iad ag seoladh an chuain isteach. Lasadh tinte 'chaon taobh de chuan na Gaillimhe, ar oileáin Árann agus ar chósta an Chláir chomh maith céanna.
B'fhéidir nach é an nós is ciallmhaire ar an aimsir seo ó thaobh na timpeallachta de, ach tá cumhacht eicínt ag baint leis an tine chnámh mar shiombail den mhórtas cine. Sa gcás seo, ní raibh bádóir ar bith de chuid an phobail seo páirteach, ach mura raibh féin, tá dúchas na mbádóirí go tréan sa taobh seo tíre. Tá na gasúir ag leanacht an rása go dílis ar an idirlíon ó cuireadh tús le tionscnamh ranga faoi, cúpla mí ó shin. Fáilte na nGael a bhí muid ag fearadh do na mairnéalaigh mhisniúla
a sheol thar cuan isteach maidin Dé Domhnaigh. Tá cuid den mhisneach sin roinnte acu linn agus ardú croí tugtha dá réir acu do mhuintir cheantar na Gaillimhe ó leandáil siad. Is mór a theastaigh an misneach céanna agus an ísle brí atá ar dhaoine i dtaobh ainriocht na tíre agus eile le píosa anuas.
Ceist agam ort, a Thaidhg, Bhfuil sé de nós agaibh na tinte a lasadh ar Oíche Fhéile Eoin i lár an tsamhraidh nó ag an tSamhain? Lasadh tinte cnámh i gcónaí sa bhaile ar an 23 Meitheamh in onóir Naomh Eoin Baiste agus grianstad an tsamhraidh, creidim, ach is é an nós atá acu fá cheantar Leitir Ceanainn iad a lasadh Oíche Shamhna.
ReplyDeleteLastar anseo i gConamara iad Oíche Shin Seáin, mar a thugtar abhus uirthi. Mar a chéile an scéal i Maigh Eo. Baineann tinte cnámh Oíche Shamhna le Guy Fawkes agus traidisiún Shasana, ó thús, cheapfainn. Oíche Shamhna a lastar i mBaile Átha Cliath iad. Bhíodh an ghráin againn ar aimsir na Samhna i mBaile Átha Cliath - bangers ag pléascadh ar feadh seachtain nó coicís roimh oíche Shamhna....
ReplyDelete