Tá mé ag baint an-sásaimh le cúpla mí anuas as an spéis atá curtha in athuair agam i dtraidisiún amhrán Béarla na tíre seo. Thosaigh sé nuair a cheannaigh mé albam Andy Irvine agus Paul Brady ar iTunes - an ceann iontach sin a rinne siad thart ar an mbliain 1974. Cheannaigh mise ina cheirnín ar an sean nós, an chéad uair é i siopa Leo MacDonagh i gCoillte Mach, thart ar an mbliain 1976. Bhí sé an-deacair teacht ar cheirníní amuigh faoin tuath an uair sin, ach bhí spéis ag Leo sa gceol agus bhí cúinne dá shiopa earraí leictreacha a raibh seastán ceirníní sáite ann, i measc na meaisíní níochán agus na teilifíseanna.
Bhí mé bíogtha an ceirnín a bheith i mo sheilbh agam ón uair go raibh Paul Brady feicthe ar an Late Late Show agam ag casadh "Arthur MacBride", an cur síos ar an iarracht a rinneadh fear óg an teidil agus scéalaí an amhráin a mhealladh agus a bhrú isteach in airm an rí. Maslaíonn Arthur an sáirsint, agus is gearr go mbíonn ina scliúchas. Éiríonn le Arthur agus a chol ceathrar an ceann is fearr a fháil ar na saighdiúirí. Is iontach an fhilíocht atá ar fáil san amhráin, ina measc an líne seo a chuireann síos ar an drochíde a tugadh do dhrumadóirín óg: "The little wee drummer we flattened his brow and we made a football of his rowdy dow dow"
Mar a bhíonn go minic i dtraidisiún na hÉireann (ní hionann agus traidisiún Shasana ná na hAlban) ní scéal iomlán atá san amhrán ach radharc amháin as scéal níos faide - cineál machnaimh ar rud atá tar éis tarlú nó rud a tharlós amach anseo.
Dá mba scannán é scéal Arthur MacBride, cuir i gcás, ní bheadh san amhrán ach radharc amháin. I gcás thraidisiún Shasana - "Little Musgrave", cuir i gcás, is scannán iomlán an t-amhrán, a bhfuil tús, lár agus deireadh leis, le carachtair, plota a ghluaiseann trí shuíomhanna agus radharcanna éagsúla.
Sa gcur chuige machnamhach atá ar fáil sa traidisiún Éireannach (atá an-chosúil leis an traidisiún Gaelach ó thaobh modh scéalaíochta de), is minic go mbíonn íoróin álainn le fáil sa gcur síos a dhéanann an liric ar an saol, íoróin nár thuig an cumadóir féin agus é á chumadh. An sampla is deise liom ná línte seo as "Craigie Hill", amhrán a chasann diva an traidisiúin Bhéarla, Dolores Keane:
"We'll be happy as Queen Victoria
All in her greatest glory
We'll be drinking wine and porter all in Amerikay."
No comments:
Post a Comment